Przy jakiejś rozmowie dotyczącej walk prowadzonych przez flotę amerykańską z Japończykami padło takie zdanie: „o czym tu mówić, to przecież nie była nasza wojna”. Rzeczywiście, z naszej perspektywy najważniejsze było to, co działo się w Europie i na Oceanie Atlantyckim. To tutaj walczyli nasi lotnicy w Bitwie o Anglię, piechota zdobywała Monte Casino, brygada generała Maczka oswobadzała Holandię, a marynarka konwojowała alianckie statki z zaopatrzeniem przybywającym zza oceanu w ramach „Lend-lease”.
Ale przecież wojna na Pacyfiku nie była w żadnej mierze mniej okrutna, ani mniej istotna. Ba! Dla wielu Amerykanów to tam był najważniejszy teatr działań wojennych i tam rozstrzygały się losy Stanów Zjednoczonych. Do tego, ileż epickich filmów na ten temat powstało, poczynając od słynnego „Tora! Tora!”, przez „Bitwę o Midway”, po superprodukcję „Pearl Harbour”.
Samuel E. Morison jest autorem 14-tomowej historii US Navy w czasach II wojny światowej. Ten jest poświęcony latom od 1931 roku po kwiecień 1942. Są to czasy gdy narastał polityczny konflikt między ekspansywną Japonią, coraz śmielej wkraczającą na obszar Azji i Pacyfiku, a Stanami Zjednoczonymi, oraz pierwszej fazy wojny, gdy US Navy mocno „przetrzepano skórę”. To czasy niewiarygodnych sukcesów armii japońskiej. Autor w tej książce odpowiada na pytanie jak możliwa była klęska amerykanów w Pearl Harbour, jakie były przyczyny konfliktu, który zmusił Stany Zjednoczone, wbrew doktrynie izolacjonizmu, do wojny także na kontynencie europejskim. Myślę, że książka ta ucieszy tych miłośników historii, którzy z zaciekawieniem obserwują ów tak odległy, ale istotny „pacyficzny teatr działań wojennych”. Ci zapewne wybaczą wydawcy brak indeksów, a przede wszystkim komentarzy, które przydałyby się pracy, która bądź co bądź powstała wiele lat temu, a od tego czasu pojawiło się sporo dzieł poświęconych tym wydarzeniom. Jednak zapewne dzięki temu „zaniedbaniu” cena książki, jak na tak obszerny tom, jest całkiem przyzwoita. Fachowe opracowania historyczne przecież sporo kosztują, a ich przygotowanie niewątpliwie podniosłoby kwotę, jaką musielibyśmy za tak wzbogacony tom zapłacić. Rachunek w tym wypadku jest prosty – coś za coś.
Samuel E. Morison „Wschodzące słońce na Pacyfiku”
Wydawnictwo FINNA Gdańsk 2014
Stron: 455
Cena: 49 zł