Szkoła żeglarstwa 4winds - Locja śródlądowa (1)

Prowadząc rejs śródlądowy, jesteśmy zobowiązani zebrać jak najwięcej informacji o akwenie, po którym chcemy żeglować. Jest to nie tylko wymóg prawny, ale przede wszystkim zasada gwarantująca zwiększenie bezpieczeństwa statku, załogi i naszego. Wiedzę zawierającą informacje o akwenie, znakach na nim obowiązujących, budowlach hydrotechnicznych tam występujących nazywamy locją.

„Locja jest to dział wiedzy zajmujący się dokładnym opisem akwenu oraz jego oznakowania nawigacyjnego z punktu widzenia potrzeb bezpieczeństwa żeglugi w różnych warunkach pogodowych”.

W przypadku morza istnieją „Księgi Locji” opisujące poszczególne akweny żeglugowe. Zawierają one opisy portów, linii brzegowej, niebezpieczeństw, oznakowania nawigacyjnego, zasad łączności, rozmieszczenia stacji ratownictwa itp. itd. Na śródlądziu takich ksiąg nie ma. Dla bezpieczeństwa żeglugi powinniśmy jednak zebrać jak najwięcej informacji. Wiadomości te możemy uzyskać:

• od bardziej doświadczonych żeglarzy lub motorowodniaków,
• z publikacji żeglarskich,
• z map śródlądowych dróg wodnych,
• z internetu (strony żeglarskie, fora dyskusyjne itp.),
• od instytucji administrujących danym szlakiem żeglugowym – Urzędów Żeglugi Śródlądowej,
• z ustaw i rozporządzeń krajowych oraz regulacji międzynarodowych.

Na śródlądziu można uprawiać żeglarstwo i motorowodniactwo na każdym nadającym się do tego akwenie pod warunkiem, że nie jest to zakazane. Większość takich miejsc w Polsce i za granicą to śródlądowe drogi wodne

Śródlądowe drogi wodne – akweny, na których warunki hydrologiczne oraz istniejące urządzenia wodne umożliwiają przewóz osób i towarów statkami żeglugi śródlądowej. Status ten posiadają wyłącznie akweny wymienione w Rozporządzaniu Rady Ministrów 10.12.2002 r.

1. Rz. Biebrza od Kanału Augustowskiego do ujścia rz. Narwi
2. Rz. Brda od Kanału Bydgoskiego do rz. Wisły
3. Rz. Bug od ujścia rz. Muchawiec do ujścia do rz. Narwi
4. J. Dąbie do granicy z morskimi wodami wewnętrznymi
5. Kanał Bartnicki od j. Ruda Woda do j. Barłężek włącznie
6. Kanał Bydgoski
7. Kanał Gliwicki wraz z Kanałem Kędzierzyńskim
8. Kanał Jagielloński do rz. Elbląg i dalej rz. Nogat
9. Kanał Łączański
10. Kanał Sielesiński wraz z jeziorami oraz j. Gopło
11. Kanał Żerański
12. Martwa Wisła od rz. Wisła w m. Przegalino do granicy z morskimi wodami wewnętrznymi
13. Rz. Narew od ujścia rz. Biebrzy do ujścia do rz. Wisły wraz z J. Zegrzyńskim
14. Rz. Nogat od rz. Wisły do ujścia do Zalewu Wiślanego
15. Rz. Noteć od j. Gopło wraz z Kanałem Górnonoteckim oraz rz. Noteć do ujścia do rz. Warty
16. Nysa Łużycka od m. Gubin do ujścia do rz. Odry
17. Kanał Augustowski od połączenia z rz. Biebrzą do granicy Państwa (wraz z jeziorami)
18. Kanał Elbląski od j. Drużno do j. Jeziorak i j. Szeląg Wielki (włącznie) oraz od j. Jeziorak do j. Ewino włącznie
19. Odrzańska Droga Wodna od m. Racibórz do rz. Regalicy włącznie oraz do. j. Dąbie, a także od śluzy w m. Opatowice do śluzy w m. Wrocław
20. Odra Zachodnia od m. Widuchowa do graniczy z morskimi wodami wewnętrznymi wraz z bocznymi rozgałęzieniami, przekop Klucz-Ustowo
21. Rz. Parnica i przekop Parnicki od rz. Odry Zachodniej do granicy z morskimi wodami wewnętrznymi
22. Rz. Pisa od j. Roś do ujścia do rz. Narwi
23. Rz. Szkarpawa od rz. Wisły do ujścia do Zalewu Wiślanego 
24. Rz. Warta od Kanału Ślesińskiego do ujścia do rz. Odry
25. Wielkie Jeziora Mazurskie wraz z kanałami.

Na obszarach wodnych nie wchodzących w skład śródlądowych dróg wodnych również obowiązują te same zasady i przepisy, co na śródlądowych drogach wodnych.

Oprócz krajowych dróg wodnych, przez Polskę przebiegają Międzynarodowe Śródlądowe Drogi Wodne będące częścią sieci europejskiego systemu dróg wodnych utworzonej w 1996 r. w ramach porozumienia AGN (European Agreement on Main Inland Waterways of International Importance) w ramach Transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T). 

Przez Polskę przebiegają trzy takie drogi:

• E30 - łącząca Morze Bałtyckie z rz. Dunaj. W Polsce droga ta przebiega Odrzańską Drogą Wodną od m. Świnoujście przez m. Szczecin, m. Wrocław do granicy z Czechami.
• E40 – łącząca Morze Bałtyckie z Morzem Czarnym. W Polsce prowadzi z Gdańska do Warszawy i dalej Narwią i Bugiem do Brześcia gdzie łączy się z drogą wodną prowadzącą przez Polesie do Dniepru.
• E70 – łączy Antwerpię (Belgia) z Klajpedą (Litwa). W Polsce przebiega od śluzy w Hehensaaten przez rz. Odrę do m. Kostrzyń i dalej rz. Wartą, rz. Noteć, Kanałem Bydgoskim, rz. Brdą do rz. Wisły, a następnie rz. Nogat, Zalewem Wiślanym do granicy z Rosją.

Śródlądowe Drogi Wodne nadzorują Urzędy Żeglugi Śródlądowej. Ich uprawnienia wynikają z ustawy z dnia 21.12 2000 r. o żegludze śródlądowej. Do ich kompetencji należy:

• nadzór nad bezpieczeństwem żeglugi śródlądowej
• przeprowadzanie inspekcji statków i postępowania w sprawach wypadków żeglugowych
• kontrola przestrzegania przepisów żeglugowych, dokumentów statkowych i przewozowych 
• prowadzeniu rejestru administracyjnego polskich statków żeglugi śródlądowej
• wydawanie dokumentów statkowych i osobowych
• stanowienie przepisów prawa miejscowego

Na terytorium Rzeczypospolitej działają:

1. UŻŚ Bydgoszcz
2. UŻŚ Gdańsk
3. UŻŚ Giżycko
4. UŻŚ Kędzierzyn-Koźle
5. UŻŚ Kraków
6. UŻŚ Szczecin
7. UŻŚ Warszawa
8. UŻŚ Wrocław

Pamiętajmy, że na wszystkich drogach wodnych na których możemy uprawiać żeglarstwo lub motorowodniactwo obowiązują ściśle określone przepisy, zasady, oznakowania itp. wynikające z ustaw, rozporządzeń i zarządzeń lokalnych UŻŚ. Oznaczenia te będą przedmiotem naszego kolejnego spotkania.

Kpt. Krzysztof Piwnicki
4WINDS szkoła żeglarstwa